தினம் ஓர் நாடு – திமோர்-லெஸ்டே அல்லது – 28/06/24

தினம் ஓர் நாடு – திமோர்-லெஸ்டே அல்லது

கிழக்கு திமோர் (Timor – Leste or East Timor)

கண்டம் (Continent) – ஆசியா (Asia)

தலைநகரம் – டிலி (Dili)

அதிகாரப்பூர்வ மொழிகள் – போர்த்துகீசியம், டெடுமா

மக்கள் தொகை – 1,066,582

மக்கள் – கிழக்கு திமோர்ஸ்

திமோரியர்

அரசாங்கம் – ஒற்றையாட்சி பாராளுமன்ற

*அரை ஜனாதிபதி குடியரசு

ஜனாதிபதி – ஜோஸ் ராமோஸ்-ஹோர்டா

பிரதமர் – சனானா குஸ்மாவோ

விடுதலை – நவம்பர் 28, 1975

மொத்த பகுதி – 14,874 கிமீ2 (5,743 சதுர மைல்)

தேசிய பறவை – திமோர் புறா (Timor Pigeon)

தேசிய மலர் – செம்பருத்தி (Hibiscus Flowers)

தேசிய விலங்கு – முதலை (Crocodile)

தேசிய மரம் – Sandalwood

நாணயம் – அமெரிக்க டாலர் (United States dollar)

ஜெபிப்போம்

திமோர்-லெஸ்டே அல்லது கிழக்கு திமோர், திமோர் தீவின் பாதி பகுதியை ஆக்கிரமித்துள்ள தென்கிழக்கு ஆசிய நாடு, கடல்வாழ் உயிரினங்களால் நிறைந்திருக்கும் பவளப்பாறைகளால் சூழப்பட்டுள்ளது. கிழக்கு திமோர் மலாய் தீவுக்கூட்டத்தின் தெற்கு முனையில், கிழக்கு லெஸ்ஸர் சுண்டா தீவுகளில் உள்ள ஒரு தீவு நாடு. இது திமோர் தீவின் கிழக்குப் பகுதியிலும், அருகிலுள்ள சிறிய தீவுகளான அட்டாரோ (காம்பிங்) மற்றும் ஜாகோ மற்றும் திமோரின் வடமேற்கு கடற்கரையில் உள்ள பாண்டே மகசார் நகரம் உட்பட அம்பெனோவின் உறைவிடத்தையும் ஆக்கிரமித்துள்ளது.

கிழக்குத் திமோர் (East Timor) அல்லது திமோர்-லெசுடே மக்களாட்சிக் குடியரசு (Democratic Republic of Timor-Leste) என்பது தென் கிழக்கு ஆசியாவில் திமோர் தீவின் கிழக்குப் பகுதியிலும் அருகாமையில் உள்ள அதௌரு தீவுகளிலும் இந்தோனேசியாவின் மேற்குத் திமோரின் கிழக்கு பகுதியில் உள்ள நாடாகும். இது அவுஸ்திரேலியா வின் டார்வின் நகருக்கு வடமேற்குத் திசையில் 400 மைல் தொலைவில் அமைந்துள்ளது.

திமோர் தீவின் தெற்கு, மற்றும் தென்கிழக்கே ஓசியானியாவும், வடமேற்கே சுலாவெசி தீவும் மேற்கே சும்பா தீவும் அமைந்துள்ளன. திமோரின் மேல்-வடமேற்கே புளோரஸ் தீவுகள், அலோர் தீவு ஆகியனவும், வடகிழக்கே பாரத் தாயா தீவுகளும் உள்ளன. 27மீ உயரமுள்ள கிறிஸ்டோ ரெய் டி டிலி சிலை, நகரின் மேல் உள்ள மலை உச்சியில் அமைந்துள்ளது.

பெரும்பாலான திமோரியர்கள் மெலனேசியர்கள் ஆவார். மொத்தம் 11 இனக்குழுக்கள் இங்குள்ளனர். இவர்களில் பெரும்பான்மையோர் மேற்கு திமோரில் வசிக்கும் அட்டோனி, மற்றும் நடு, கிழக்கு திமோரில் வசிக்கும் டேட்டம் இனத்தவர்கள் ஆவர். பெரும்பாலும் திமோரின் பழங்குடியினரின் மொழிகள் இந்தோனீசியத் தீவுக்கூட்டங்களில் பேசப்படும் ஆஸ்திரனேசிய மொழிக்குடும்பத்தைச் சேர்ந்ததாகும். இவற்றைச் சாராத மொழிகள் மலுக்கு தீவுகளிலும் மேற்கு நியூ கினியிலும் பேசப்படுகிறது.

கிழக்கு திமோரில் டேட்டம், மற்றும் போர்த்துக்கீச மொழியும், மேற்கு திமோரில் இந்தோனீசிய மொழியும் அதிகாரபூர்வ மொழிகள் ஆகும். ஆனாலும் கிழக்கு திமோரில் இந்தோனீசிய மொழி பரவலாகப் பேசப்பட்டு வரும் மொழிகளில் ஒன்றாகும். இத்தீவின் கிட்டத்தட்ட 90 விழுக்காடு மக்கள் கிறிஸ்தவ சமயத்தைப் பின்பற்றுகின்றனர். இவர்களில் கிழக்கு திமோரில் பெரும்பான்மையானோர் கத்தோலிக்கர்கள் ஆவார். மேற்கு திமோரில் புரட்டஸ்தாந்து பிரிவினர் பெரும்பான்மையாக வாழ்கின்றனர். ஏனையோர் முஸ்லிம்கள் ஆவார்.

திமோர் என்பது “திமூர்” என்ற கிழக்கு என்ற பொருளுடைய மலேசிய மற்றும் இந்தோனேசிய மொழி பதத்தில் இருந்து தோன்றியதாகும்.  பின்னர் போர்த்துகேய மொழியில் திமோர் என மாற்றமடைந்தது. போர்த்துகேயரால் திமோர் காலனித்துவப் பகுதியாகக் காணப்பட்ட போது போர்த்துக்கேயத் திமோர் எனவும் இப்பகுதி அழைக்கப்பட்டு வந்தது. திமோர்-லேசுடே என்ற பெயரே பன்னாட்டளவில் பயன்படுத்தப்பட வேண்டும் என அந்நாட்டின் அரசு கோருவதுண்டு.

21 ஆம் நூற்றாண்டில் உருவான முதலாவது புதிய நாடாக 2002 மே 20 இல் உருவான கிழக்கு திமோர், பிலிப்பீன்சுடன் கத்தோலிக்கப் பெரும்பான்மையைக் கொண்ட இரண்டு ஆசிய நாடுகளில் ஒன்றாகும். கிழக்கு திமோரின் பொருளாதாரம் ஒரு குறைந்த வருவாய் பொருளாதாரம் என்று உலக வங்கி தரப்படுத்தி உள்ளது. இந்நாடு 158 ஆவது இடத்தைப் பிடிக்கிறது. அதாவது மனித மேம்பாட்டிற்கான வளர்ச்சி மிகவும் குறைவாக இருப்பதையே இவ்வட்டவணை காட்டுகிறது. மக்கள் தொகையில் 20 சதவீதம் பேர் வேலையில்லாதவர்களாக உள்ளனர். மேலும் 52.9 சதவீதம் மக்கள் மிகக்குறைந்த தினவருமானம் ஈட்டுபவர்களாக உள்ளனர். மொத்த மக்கள் தொகையில் பாதிபேர் படிப்பறிவற்றவர்களாக இருக்கின்றனர்.

குடியேற்றத்திற்கு முன்பும் குடியேற்ற காலத்திலும் இத்திமோர் தீவு சந்தன மரங்களுக்கு மிகவும் புகழ்வாய்ந்த தீவாக இருந்தது. 1976 ஆம் ஆண்டில் இந்தோனேசியப் படையெடுப்பின் போது வைப்புத்திட்டம் பெரிதும் குறைந்தது. 1989 ஆம் ஆண்டில் இந்தோனேசியாவிற்கும் ஆஸ்திரேலியாவிற்கும் இடையில் நிகழ்ந்த திமோர் பிரிவு உச்சிமாநாட்டில் இரண்டு நாடுகளும் திமோரின் வளங்களை பாகம் பிரித்துக் கொண்டன. கிழக்கு திமோர் சிறிய சுந்தா தீவுகளில் மிகப்பெரியது. தீவின் வடக்கே ஓம்பை ஜலசந்தி, வெட்டார் ஜலசந்தி மற்றும் பெரிய பண்டா கடல் ஆகியவை உள்ளன. தெற்கில் திமோர் கடல் தீவை ஆஸ்திரேலியாவிலிருந்து பிரிக்கிறது.நாட்டில் பல மலைகள் உள்ளன. 2,963 மீட்டர் (9,721 அடி) உயரத்தில் உள்ள டாடாமைலாவ் (மவுண்ட் ரமேலாவ் என்றும் அழைக்கப்படுகிறது) ஆகும்.

கிழக்கு திமோர் மாநிலத் தலைவர் குடியரசின் ஜனாதிபதி ஆவார், இவர் ஐந்தாண்டு காலத்திற்கு மக்கள் வாக்குகளால் தேர்ந்தெடுக்கப்படுகிறார்,  மற்றும் அதிகபட்சமாக இரண்டு முறை பதவி வகிக்க முடியும். அரசாங்கத்தின் தலைவராக, பிரதம மந்திரி அமைச்சரவைக்கு தலைமை தாங்குகிறார். ஐக்கிய தேசிய பாராளுமன்றத்தின் பிரதிநிதிகள் மக்கள் வாக்கு மூலம் ஐந்தாண்டு காலத்திற்கு தேர்ந்தெடுக்கப்படுகிறார்கள்.

கிழக்கு திமோர் பதினான்கு நகராட்சிகளாகப் பிரிக்கப்பட்டுள்ளது, அவை 64 நிர்வாக பதவிகள், 442 சுகோக்கள் (கிராமங்கள்) மற்றும் 2,225 அல்டியாக்கள் (குக்கிராமங்கள்) எனப் பிரிக்கப்பட்டுள்ளன. நகராட்சிகள்: அய்லியூ, ஐனாரோ, அட்டாரோ, பௌகாவ், போபோனாரோ, கோவா லிமா, டிலி, எர்மெரா, லௌடெம், லிக்விகா, மனதுடோ, மானுஃபாஹி, ஓகுஸ்ஸே மற்றும் விக்யூக் ஆகியவை ஆகும்.

கிழக்கு திமோரின் வயது வந்தோருக்கான கல்வியறிவு விகிதம் பெரியவர்களிடையே 68% ஆகவும், 15-24 வயதிற்குட்பட்டவர்களில் 84% ஆகவும் இருந்தது. இது ஆண்களை விட பெண்களிடையே சற்று அதிகமாக உள்ளது.   நாட்டின் முக்கிய பல்கலைக்கழகம் கிழக்கு திமோரின் தேசிய பல்கலைக்கழகம் ஆகும். நான்கு கல்லூரிகளும் உள்ளன. மக்கள் தொகை கணக்கெடுப்பின்படி, 97.6% மக்கள் கத்தோலிக்கர்கள்; 1.979% புராட்டஸ்டன்ட்; 0.24% முஸ்லிம்கள்; 0.08% பாரம்பரியம்; 0.05% பௌத்தர்; 0.02% இந்து, மற்றும் 0.08% மற்ற மதங்களை சார்ந்தவர்கள் இருக்கின்றார்கள்.

திமோர்-லெஸ்டே நாட்டின் ஜனாதிபதி ஜோஸ் ராமோஸ்-ஹோர்டா அவர்களுக்காகவும், பிரதமர்  சனானா குஸ்மாவோ அவர்களுக்காகவும், ஜெபிப்போம். திமோர்-லெஸ்டே நாட்டு மக்களுக்காக ஜெபிப்போம்.  நாட்டின் பொருளாதாரத்திற்காகவும், இயற்கை வளங்கள் மற்றும் உயிரினங்கள் பாதுகாக்கப்படவும் ஜெபிப்போம்.  தொழில் வளர்ச்சிக்காகவும், பொருளாதார முன்னேற்றத்திற்காகவும் ஜெபிப்போம். நாட்டின் அரசாங்கத்திற்காகவும், நகராட்சிகளுக்காகவும், கிராமங்களுக்காகவும் ஜெபிப்போம். நாட்டில் உள்ள கல்வி நிறுவனங்களுக்காக ஜெபிப்போம்.